O Katedrze

Katedra Gleboznawstwa i Agrofizyki powstała w dniu 1 września 2019 roku w wyniku połączenia Zakładu Gleboznawstwa i Ochrony Gleb i Zakładu Fizyki, wchodzących wcześniej w skład Instytutu Gleboznawstwa i Agrofizyki.

Katedra Gleboznawstwa powołana została 1 stycznia 1924 roku na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierownikiem jej został doktor Zygmunt Starzyński, a po jego przedwczesnej śmierci w roku 1925, opiekę nad Katedrą do roku 1928 sprawował zastępczo profesor Władysław Vorbrodt, kierownik Katedry Chemii Rolnej. W tym okresie geologię wykładali dr Z. Rozen i dr Władysław Żelechowski, a wykłady z gleboznawstwa prowadził dojeżdżający z Warszawy profesor Sławomir Miklaszewski. Od 1928 roku kierownikiem Zakładu Gleboznawstwa UJ został doc. dr hab. Walerian Łoziński, współautor Mapy Gleb Europy (1937), twórca międzynarodowego dziś terminu „peryglacjał”, który do roku 1939 prowadził wykłady i ćwiczenia, zarówno z geologii jak i z gleboznawstwa. Po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1945-1960, Katedrą Gleboznawstwa (do 1953 r. w strukturach UJ, a później Wyższej Szkoły Rolniczej), kierował prof. Julian Tokarski, lwowski mineralog i petrograf, rektor Politechniki Lwowskiej (1928/1929), dziekan Wydziału Chemicznego Politechniki Lwowskiej (1922-1924) i Wydziału Przyrodniczego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W tym czasie w Katedrze Gleboznawstwa pracowali m.in.: Tomasz Komornicki, Krystyna Oleksynowa, Bolesław Adamczyk, Józef Tokaj i Józef Jakubiec. W 1960 roku, po odejściu profesora Juliana Tokarskiego na emeryturę, kierownikiem Katedry Gleboznawstwa Wyższej Szkoły Rolniczej został doc. dr Tomasz Komornicki, który w 1967 roku otrzymał tytuł profesora. W roku 1970, w związku z reorganizacją, Katedra została przemianowana na Zespół Gleboznawstwa Instytutu Gleboznawstwa, Chemii Rolnej i Mikrobiologii, którym kierował prof. dr Tomasz Komornicki. Dyrektorem Instytutu był prof. dr hab. Tadeusz Lityński, a od 1971 roku prof. dr hab. Eugeniusz Gorlach; prof. dr Tomasz Komornicki pełnił funkcję vice-dyrektora. Po rozwiązaniu Instytutu, w 1981 roku, Katedra powróciła do dawnej struktury i kierował nią nadal, do 1986 roku, prof. dr Tomasz Komornicki. Profesor stworzył „krakowską szkołę gleboznawczą”, której podstawy oparte na ścisłym związku badań gleboznawczych z petrograficznymi i mineralogicznymi, budował profesor Julian Tokarski. W okresie, w którym Katedrą kierował Profesor Komornicki habilitowali się, późniejsi docenci i profesorowie: Bolesław Adamczyk (1966), Krystyna Oleksynowa (1970), Józef Tokaj (1978), Stanisław Zasoński (1983) i twórca i wieloletni kierownik Zakładu Gleboznawstwa i Geografii Gleb Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej (IGiGP) UJ Stefan Skiba (1985). Był to okres charakteryzujący się największą liczbą zatrudnionych asystentów i adiunktów (15), którzy prowadzili zajęcia dydaktyczne ze studentami wszystkich wydziałów uczelni. Profesor Komornicki dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Rolniczego. W roku 1986 kierownictwo Katedry objął prof. dr hab. Bolesław Adamczyk, który w latach 1984-1987 pełnił także funkcję dziekana Wydziału Rolniczego z Oddziałem Technologii Żywności. Po Jego śmierci, w roku 1989, kierownikiem Katedry został doc. dr hab. Stanisław Zasoński, który w roku 1995, ze względów zdrowotnych, zrezygnował z pełnienia tej funkcji. Profesor Zasoński stworzył w Katedrze, rozwijający się w dalszym ciągu, ośrodek mikromorfologii gleby. W latach 1995-2006 funkcję kierownika Katedry sprawowała prof. dr hab. Joanna Niemyska-Łukaszuk. W tym czasie pracownicy Katedry znacznie rozszerzyli spektrum badań, głównie o badania siedliskowe oraz przygotowali nowe propozycje zajęć dydaktycznych, które w większości są realizowane. Wzrósł znacznie potencjał naukowy Katedry: 1 osoba uzyskała stopień doktora habilitowanego i tytuł naukowy profesora, 7 osób obroniło prace doktorskie. Katedra w 2000 roku zmieniła nazwę na Katedrę Gleboznawstwa i Ochrony Gleb w celu podkreślenia zakresu prowadzonych badań (rozpoczętych już w latach 80-tych), których podstawy stworzył profesor Komornicki, a rozwijał profesor Adamczyk. W 2006 roku kierownikiem Katedry została prof. dr hab. Anna Miechówka, która jest absolwentem Wydziału Rolniczego AR w Krakowie (1978), na którym doktoryzowała się (1987 r.) i habilitowała (2000 r.). W roku 2014 funkcję kierownika Katedry Gleboznawstwa i Ochrony Gleb objął dr hab. Tomasz Zaleski. Po kolejnych restrukturyzacjach jednostki, od 2017 pełnił on funkcje dyrektora Instytutu Gleboznawstwa i Agrofizyki i kierownika Zakładu Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, a od września 2019 kierownika Katedry Gleboznawstwa i Agrofizyki.

Fizyka

W roku 1890 Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego powołał Studium Rolnicze na Wydziale Filozoficznym. W okresie działalności Studium Rolniczego fizykę wykładali profesorowie August Witkowski, Marian Smoluchowski, Tadeusz Patkowski i Czesław Białobrzeski. Po przekształceniu w roku 1923 Studium Rolniczego w Wydział Rolniczy UJ wykłady z zakresu fizyki prowadzili doc. dr Mieczysław Jeżewski, dr Tadeusz Urbański, dr Tadeusz Nayder i dr Dobiesław Dobrzański, a po wojnie, od roku 1945 prof. dr Zygmunt Loria, dr Marian Puchalik, doc. dr Marian Mięsowicz, doc. dr Arkadiusz Piekara, dr Aleksy Jagielski i dr Tadeusz Piech.

Rozporządzeniem Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego z dnia 10 listopada 1951 r. utworzona została Katedra Fizyki na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierownikiem Katedry został dr Aleksy Jagielski. W roku 1953, z chwilą utworzenia z Wydziału Rolniczego UJ Wyższej Szkoły Rolniczej powstała w jej strukturze Katedra Fizyki. W roku 1970 Katedra Fizyki weszła w skład nowo utworzonego Instytutu Fizyki i Mechanizacji Rolnictwa. Dyrektorem Instytutu został prof. dr Ryszard Gąska. Instytut Fizyki i Mechanizacji Rolnictwa został przemianowany wkrótce na Instytut Mechanizacji i Energetyki Rolnictwa, a w jego strukturze powstał Zespół Fizyki. W 1973 roku Zespół Fizyki został przeniesiony do Instytutu Chemii Ogólnej i Technologii Rolnej, który wkrótce został przemianowany na Instytut Podstaw Chemii i Technologii Żywności.

Od 1981 roku powrócono do struktury katedralnej Uczelni. 1 września 1981 r. powołano Katedrę Chemii i Fizyki, której kierownikiem został doc. dr Aleksander Erndt. W ramach Katedry utworzono 3 zespoły – Chemii I, Chemii II i Fizyki. W roku 1994 rozdzielono Chemię i Fizykę, a Zespół Fizyki stał się oddzielną jednostką organizacyjną w strukturze Wydziału Rolniczego kierowaną przez prof. dr hab. Andrzeja Gajewskiego, a następnie przez dziekanów prof. dr hab. Kazimierza Mazura i prof. dr hab. Czesławę Jasiewicz.

1 maja 1999 roku w strukturze organizacyjnej Wydziału Rolniczego dotychczasowy Zespół Fizyki został przekształcony w Zakład Fizyki, a jego kierownikiem został dr hab. Józef Mazurkiewicz.

W roku 2009 Katedra Chemii i Zakład Fizyki na nowo połączyły się, tworząc Katedrę Chemii i Fizyki pod kierownictwem prof. dr hab. Macieja Fiedorowicza. W roku 2014 w wyniku restrukturyzacji jednostki powołano Instytut Chemii i Fizyki, a w jego ramach powstał Zakład Fizyki, którego funkcję kierownika, do sierpnia 2019, sprawował dr hab. Krzysztof Rębilas.

W 2017 r. Zakład Fizyki wcielono do powołanego Instytut Gleboznawstwa i Agrofizyki, który w wyniku kolejnej restrukturyzacji jednostek organizacyjnych w Uniwersytecie Rolniczym, przekształcono w 2019 roku w Katedrę Gleboznawstwa i Agrofizyki.